Göze gelen ışınların görme merkezi (retina) üzerine tam odaklanamamasıdır. Gözün görme keskinliğini azaltan, sık görülen bir bozukluktur. Uzağı görmede veya yakını görmede zorluk olarak belirti verirler.
4 tip kırma kusuru vardır;
Emetropi: Uzakta tam gören ve görme kusuru olmayan gözlere denir.
Miyopi: Göze paralel gelen ışınların retina önünde odaklanmasıdır. Gözün ön arka çapı normalden daha uzundur. Bu özellik yapısaldır ve genetik geçiş ile aktarılır. Miyoplar yakını görüp uzağı göremezler.Uzağa bakarken genellikle gözlerini kısıp bakarlar. 18 yaşına kadar büyümenin devam etmesi nedeniyle miyopi derecesi artabilir. Ancak günümüzde telefon, tablet kullanımının artması nedeniyle 18 yaşından sonra da artış görülebilir.
Hipermetropi: Göze paralel gelen ışınların retina arkasında odaklanmasıdır. Gözün ön arka çapı normalden daha kısadır. Hipermetroplar yakını görmede zorlanırlar ancak yüksek numaralar mevcutsa uzağı görmede de zorlanırlar.Düşük numaralı hipermetroplar uyum yaparak görebilirler ancak bu durumda göz yorgunluğundan şikayetçi olurlar. Özellikle uzun süre yakın çalışmaları gereken durumlarda gözde rahatsızlık ve baş ağrısı hissederler.
Astigmatizma: Göze gelen ışınların farklı düzlemlerde kırılması sonucu tek bir odak oluşturmaması sonucu gelişir. Astigmatlar hem yakın hem de uzakta bulanık görürler. Hipermetropi veya miyopi eşlik edebilir.
Presbiyopi: Gözün normal yaşlanma sürecidir. Gençlerde lens esnek olduğundan, yakına bakarken lens ön arka çapı artarak kırıcılığını arttırır ve yakını net görmeyi sağlar. Ancak yaşla beraber lens sertleşir. Bu durumda yakını görme bozulur ve okuma zorlaşır. Yaklaşık olarak 40 yaşında başlar yaşla beraber ilerler.
Kırma kusuru toplumda herkeste görülebilir. Ancak ailede kırma kusuru mevcutsa ailenin diğer bireylerinde de görülme ihtimali artar. Presbiyopi yaş almayla beraber herkeste görülür.
Bu belirtiler, bulanık görme, baş ağrısı, gözlerde yorgunluk, çift görme, gözleri kısarak bakma, okumada zorluk olarak sayılabilir.
Gözlük: Gözlük kullanmak numaranın ilerlemesine veya gerilemesine sebep olmaz. Bozuk olan odaklamanın düzelmesini ve retina üzerinde net görüntü oluşmasını sağlar. Ayrıca göz yorgunluğu, baş ağrısı gibi semptomların önlenmesine yardımcı olur.
Kontakt lens: Görüntünün netleşmesi ve bulanık görmekten kaynaklanan semptomların giderilmesi açısından gözlükten farkı yoktur. Ancak kullanımı dikkat gerektirir ve küçük yaşlardaki hastalar için uygun değildir.
Excimer Lazer: Lazer tedavi yöntemi ile uygun hastalar kırma kusurlarınının bir kısmından veya tamamından kurtulabilirler. Excimer lazer tedavisinde ayrıntılı bir muayene ve yapılan tetkikler sonucunda göze uygun olan yönteme karar verilir. 18 yaşına kadar hiçbir hastaya excimer lazer tedavisi uygulanmamaktadır.
Prk: Bu uygulamada kornea üzerinde yer alan epitel tabakasından 9 mm lik bir alan kazınarak epitelsiz hale getirilir. Daha sonra lazer işlemi uygulanır. Epitel daha sonra kendini yenileyecektir. Bu işlemden sonra hastalar ilk 3 gün ağrı duyabilirler. Görmenin en iyi seviyeye gelmesi yaklaşık 6-8 haftaya akadar uzayabilir.
İ-Lasik: Bu işlem iki aşamalıdır. Önce korneadan ince ve dairesel kesi ile bir tabaka (flep) oluşturulur. Korneal flep dikkatli bir şekilde menteşeye doğru kaldırılır. 2. aşamada kornea merkezine lazer tedavisi uygulanır. Daha sonra flep yerine dikkatlice oturtulur. Bu yöntemde hastalarda ilk gün batma şikayeti olur ancak 2. günde şikayetler geriler. Görmenin en iyi seviyeye gelmesi yaklaşık 3-7 günde olur. Görmenin düzelmesi daha hızlı ve ağrı açısından daha konforlu bir yöntemdir.
Smıle: Bu işlem iki aşamalıdır. Lazer ile kornea içinde lentikül oluşturulur. Daha sonra 2-4 mm lik kesi alanından bu lentikül çıkartılır. Bu yöntemde daha küçük bir kesi oluşturulduğundan flepli cerrahide görülen flep komplikasyonları görülmez.Kornea kesisi az olduğu için his kaybına bağlı göz kuruluğu daha az görülür. İlk gün batma şikayeti görülebilir ancak 2. gün hastanın şikayetleri azalır. Görmenin düzelmesi 4-5 hafta gibi bir süre alabilir.
Göz İçi Mercekler: Katarakt gelişimi ile gözümüzün içindeki lens şeffalığını kaybeder. Katarakt cerrahisi ile doğal lens çıkarılarak yerine özel üretilen lensler takılır. Önceden uzağı net görmemizi sağlayan tek odaklı (monofokal) lensler kullanılmaktaydı. Ancak hastalar ameliyat sonrası yakını görmede zorlandıkları için yakın gözlüğü kullanmak zorunda kalırlardı.
Günümüzde ise yeni teknolojilerle birlikte, akıllı mercek de denilen çok odaklı (trifokal / multifokal), hem uzağı hem de yakını net görmeyi sağlayan mercekler üretilmiştir. Önceleri sadece katarakt ameliyatı sonrası kullanılmaktayken, günümüzde, kornea yapısı refraktif cerrahiye uygun olmayan genç hastalarda da tercih edilebilmektedir.
Göz Hastalıkları Uzmanı – Prof. Dr. Şeyhmus Arı