Akıllı lensler adıyla da bilinen trifokal lensler uzak, orta ve yakın mesafede gözlüksüz olarak net görmeyi sağlayan göz içi lenslerdir. Sadece uzak görmeyi netleştiren tek odaklı lensler yakın gözlük kullanımını gerektirirken, bu lensler üç odaklı (trifokal) olup, bu odaklar sayesinde gözlük ihtiyacını ortadan kaldırırlar. Böylece hastalar, uzak (TV izleme, sinema ve tiyatroda sahneyi görme, araba kullanma),orta (bilgisayar veya tablet kullanma, yemek yapma, araba kullanırken hız çizelgesini görme, marketlerde barkod okuma) ve yakın mesafe (telefon kullanma, el işi yapma gibi) aktivitelerini gözlüksüz olarak yapabilirler.
Akıllı lensler 50 yaş ve üzerinde kataraktı olan veya uzak ve/veya yakını görme sorunu yaşayan ve gözlük kullanmak istemeyen, göz yapısı bu lensler için uygun olan hastalara uygulanabilir. Ayrıca astigmatizması olan hastalarda bu görme kusurunu da düzelten modelleri mevcuttur. Gözlük verilirken nasıl astigmatizma düzeltiliyorsa, katarakt ameliyatı sırasında da akıllı mercek konulacaksa astigmatizma mutlaka düzeltilmelidir. Katarakt ameliyatında gözün doğal merceği alınarak yerine trifokal lens yerleştirilir. Bu lensler ömürlüktür. Bu lensleri takarken uygulanan ameliyat tekniği dünyada başarı oranı en yüksek olan fakoemülsifikasyon yöntemiyle yapılan katarakt ameliyatıdır. Damla ile yapılmakta olup isteyen hastalarda hafif sakinleştirici uygulanmaktadır. Hastalar ameliyat sonrası taburcu edilmektedir.
Tıbbi bir hastalık olmadıkça göz içi lenslerin tekrar değiştirilmesi önerilmez. Bu nedenle katarakt ameliyatı öncesi hangi lensin konulacağı kararı önemli ve bir kez alınacak bir karardır. Akıllı lens uygulaması her hastaya uygun değildir. Bu nedenle hasta için doğru lens seçimi çok önemlidir.
Akıllı lens ameliyat öncesi hastalar ayrıntılı olarak değerlendirilmeli, hastanın hem genel durumu hem de göz yapısı çok dikkatli şekilde ele alınmalıdır. Uygun hastaya deneyimli cerrahlar tarafından takıldığında ameliyat sonrası başarı ve hasta memnuniyet oranı çok yüksektir.
Eğer gözünüz trifokal lens için uygun değil ise üzülmeyin… Günümüzde “edof” teknolojisi ile üretilen, uzak ve orta mesafeyi rahatça görmenizi sağlayan lensler de mevcuttur. Bu lenslerin astigmatizması olan hastalar için özel modelleri de vardır. Günümüzde bilgisayar, tablet, ipad kullanımı ile rutin hayatın vazgeçilmez bir parçası olan ara mesafeyi gözlükten kurtularak bu teknoloji sayesinde rahatça görebilirsiniz.
Daha önce lazer olmuş hastalarda göz içi mercek hesaplaması çok önemlidir. Bu nedenle hastaların hem kornea hem katarakt konusunda çok deneyimli cerrahlar tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme ileri teknolojik cihazlar kullanılarak yapılırsa ameliyat sonrası hasta memnuniyeti yüksek olur.
Akıllı lenslerin astigmatizmayı düzeltici-torik modelleri mevcuttur. Astigmatizması olan hastalarda eğer akıllı lens uygulanacaksa astigmatizma mutlaka tam düzeltilmelidir.
Glokoma bağlı gözünüzdeki hasarlanma ve göz siniriniz durumu çok önemlidir. Trifokal lensler için uygun olmayan hasta grubunda “edof” teknolojisi ile üretilmiş uzak ve orta mesafeyi rahatça görmeyi sağlayan mercekler uygun olabilir. Ayrıntılı muayene sonrası hastaya göre karar alınmalıdır.
Teknolojide ve cerrahi tekniklerdeki son gelişmeler sayesinde, görmeyi etkin kullanmayı gerektiren aktivitelerin ve entellektüel düzeyin artması ile kataraktı olmayan, ancak gözlükten kurtulmak isteyen hastalara refraktif lens değişimi yapılarak trifokal (akıllı) mercek takılabilir. Ancak gözlükten kurtulmak isteyen her hasta için trifokal mercekler uygun değildir. Hastanın yaşı, göz yapısı ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir.
Sarı nokta ve şekeri olan hastalarında genellikle trifokal mercek tercih edilmez, ancak ayrıntılı muayene sonrası karar verilmelidir.
Bu konuda sizi muayene eden hekimin deneyimi çok ön plana geçer. Uygun olmayan gözlere takılan akıllı mercekler sonucu ameliyat sonrası bazı hastalar mutsuz olabilir. Hasta için doğru mercek seçimine, bu konuda deneyimli hekimin ileri teknolojik cihazlarla yaptığı tetkikler sonucunda karar verilmelidir. Bir kere yapılacak bir ameliyat olduğu için emin ellerde olmak önem taşır.
Genellikle 45-50 yaş sonrası uygulanmaktadır ve üst yaş sınırı yoktur. Katarakt ameliyatında trifokal lens uygulaması giderek yaygınlaşmaktadır. Göz içi merceğin maliyetini karşılayabilen ve göz yapısı uygun olan hastalar için çok iyi bir seçenektir
Akıllı lens ameliyat öncesi iyi planlama yapılmadan uygun olmayan gözlere takıldığında ameliyat sonrasında gözlerde kamaşma, parlama, görme kalitesinde azalma gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Ayrıca astigmatizması olan ancak akıllı mercek takılırken astigmatizması düzeltilmeyen hastalarda ameliyat sonrası mutsuzluk olabilmektedir.
Akıllı lens ameliyatı sonrası gözlük ihtiyacının tamamen ortadan kalkacağının bir garantisi yoktur. Trifokal lens takılan 100 hastanın 90’ı uzak, yakın ve orta mesafeyi gözlüksüz görürken, yüzde 10’u düşük dereceli bir gözlük kullanabilir.
Göz Hastalıkları Uzmanı – Prof. Dr. Şeyhmus Arı
